TÜBİTAK 1001 Projesi, 65 Yaş Üstü Bireylerin Deneyimine Sunuldu.
Hamamyolu Çarşısının 1940-80 Yılları Arasının VR Teknolijisi ile Modellendiği TÜBİTAK 1001 Projesi, 65 Yaş Üstü Bireylerin Deneyimine Sunuldu.
Bireylerin geçmişte yaşadığı kentsel mekanların, hızla değişen kentleşme süreçlerinde kaybolması nedeniyle, toplumsal ve bireysel belleğin yok olması probleminden yola çıkarak, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Mimarlık Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Ayşen ÇELEN ÖZTÜRK yürütücülüğünde hazırlanan, Tübitak 1001 “Anımsama Kutusu Deneyimi Tasarımı” projesi kapsamında, Hamamyolu Çarşısı 1940-80 yılları Sanal Gerçeklik modeli uygulaması, o dönemlerde Hamamyolu çarşısını bilen 65 yaş üstü bireylerin deneyimine sunuldu. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Porsuk Konukevinde, 20-21 Kasım tarihlerinde yapılan uygulamada, Sanal gerçeklik gözlüğü ile modellenen alanda yürüyen katılımcılar, o dönemde var olan; Akar deresi ve kıyısındaki iki katlı eski evleri, ahşap köprüleri, Çarşamba- Cumartesi kurulan pazaryerini, eski dükkanları, faytonları ve o dönemde yaşayan kişilerin alandaki anılarının ses kayıtlarını dinleyerek, o dönemin moda kıyafetleri ile gezinen insanların arasında gezindiler. Bu heyecanlı sanal gerçeklik deneyimi öncesi ve sonrası, 65 yaş üstü katılımcıların, Hamamyolu Çarşısının geçmiş yıllara ait bellek ögeleri, anıları ile sohbet havasında analiz edilmiş, sanal gerçeklik deneyiminin anımsamaya etkisi araştırıldı. Sanal gerçeklik deneyimi sonrası, 65 yaş üstü bireylerin canlanan anıları ile yaşadığı dönemin görsel verilerine yaptığı kritikler doğrultusunda, sanal gerçeklik (VR) uygulaması geliştirilerek revize edilecek. Revize edilen “Hamamyolu Çarşısı Geçmiş Dönem Sanal Gerçeklik Deneyimi”, önce Mayıs-Haziran 2025’de Atilla Özer Karikatür Sergi Evinde 18 yaş üstü tüm kentlilerin deneyimine sunulacak, daha sonra da Kentsel Bellek Müzesi’ne yerleştirilecek.
Hamamyolu Çarşısı’nın Geçmiş Belleğinin Dijitalleşmesi
1940-1980 yılları arasında Hamamyolu Çarşısı’nın dijital ortamda modellenmesiyle, kentsel bellek aktarımında yeni teknolojilerin rolü vurgulanmakta. Eskişehir Osmangazi Üniversitesinin koordinatörlüğünde, Eskişehir Teknik Üniversitesi, Harran Üniversitesi, Yeditepe Üniversitesi, Tepebaşı Belediyesi, Pencuse Dijital ve Alzheimer Derneği Eskişehir Şubesi, gibi paydaşlarla yürütülen bu 30 aylık proje, tamamlandığında “Kentsel Anımsama Kutusu (UrbanMemoryBox)” modeli ile Kentsel Belleğin Dijital Arşivinin oluşturularak sürdürülebilirliğinin sağlanması hedeflenmekte.
Demans Hastalarında Anımsama Terapisi Deneyimi
Geliştirilen Sanal Gerçeklik Geçmiş Kent Simülasyonu, Alzheimer derneği katkılarıyla demans teşhisinin ilk süreçlerinde olan hastalara da uygulanarak, geçmiş kentsel mekan görselleri ile hazırlanan kent simülasyonunun, anıları tetiklemeye ve hatırlamaya katkısının, akademik ortamlarda paylaşılması planlandı.
